Komitet Obrony Robotników

powstał 23 września 1976 roku. W podpisanym przez 14 osób Apelu do społeczeństwa i władz PRL sygnatariusze stanęli w obronie robotników represjonowanych przez władze PRL za udział w protestach w Ursusie, Radomiu i innych miastach w czerwcu 1976 roku.

Sygnatariuszami Apelu byli:  pisarz Jerzy Andrzejewski, poeta i tłumacz Stanisław Barańczak, adwokaci Aniela Steinsbergowa i Ludwik Cohn,  nestor polskiej ekonomii prof. Edward Lipiński (w którego mieszkaniu odbyła się największa ilość zebrań KOR-u), krytyk literacki Jan Józef Lipski, weterani antykomunistycznego podziemia Antoni Pajdak i Józef Rybicki, kapelan Szarych Szeregów i AK Jan Zieja,  Adam Szczypiorski, Wojciech Ziembiński, działacz młodzieżowy i opozycyjny Jacek Kuroń oraz młodzi działacze wywodzący się z ruchu skautowskiego Antoni Macierewicz – pomysłodawca Komitetu i  Piotr Naimski.

Do pierwszej 14 członków,  wkrótce dołączyły kolejne osoby: aktorka Helena Mikołajska, Mirosław Chojecki, Emil Morgiewicz, Wacław Zawadzki, Bogdan Borusewicz, Józef Śreniowski, Wojciech Onyszkiewicz, pisarka Anka Kowalska, Stefan Kaczorowski, Adam Michnik, ks. Zbigniew Kamiński i prof. Jan Kielanowski.

29 września 1977 roku  KOR przekształcił się w Komitet Samoobrony Społecznej KOR. W październiku 1977 przyjęto nowych członków: działacza studenckiego, uczestnika protestu przeciwko zjednoczeniu organizacji młodzieżowych Konrada Bielińskiego, działacza harcerskiego z drużyny walterowców Seweryna Blumsztajna, Andrzeja Celińskiego, prof. Leszka Kołakowskiego, Jana Lityńskiego, Zbigniewa Romaszewskiego, Marię Wosiek i  Henryka Wujca. Później do KSS „KOR” przyjęto jeszcze cztery osoby: poetę i pisarza Jerzego Ficowskiego, Wiesława Kęcika, Ewę Milewicz i, Jerzego Nowackiego.

Działacze KOR organizowali pomoc materialną, medyczną i prawną osobom represjonowanym po protestach w Ursusie, Radomiu i Płocku. Zbierali informacje o ofiarach represji, aresztowaniach, pobiciach, wyrzuceniach z pracy, nękaniach i prześladowaniach uczestników protestów i członków ich rodzin. Przywozili pieniądze, załatwiali adwokatów, pomagali pisać skargi i odwołania. Dowiadywali się o terminy i miejsca rozpraw i przyjeżdżali do sądu na rozprawy. Do września 1977 r. KOR udzielił pomocy ponad 600 rodzinom, wydając na ten cel ponad 3 miliony ówczesnych złotych zebranych od osób prywatnych.

Pomimo szykan i represji władz KOR rozwinął działalność na szeroką skalę. Już wkrótce po powstaniu, zaczął wydawać  „Komunikat KOR”, w którym publikowano informacje o represjach oraz skali udzielonej pomocy: liczbie osób objętych wsparciem i wysokość przekazanych na pomoc środków, a następnie „Biuletyn Informacyjny”. Nowatorstwo KOR polegało przede wszystkim na tym, że działał jawnie. Apele i komunikaty KOR – nazwiska, adresy i telefony członków ogłaszano w  „Komunikatach KOR”, przekazywanych do rozgłośni polskojęzycznych na zachodzie (Wolna Europa, Głos Ameryki, BBC), tak aby ludzie, którzy padali ofiarą represji oraz członkowie ich rodzin wiedzieli, gdzie mogą szukać pomocy.

Maszynowe przepisywanie „Komunikatu” oraz zbieranie pieniędzy dla rodzin represjonowanych robotników stało się zaczątkiem powstania ruchu, który z czasem skupił wokół siebie ok. 1500 osób. Działacze i współpracownicy KOR walczyli o prawa i wolności obywatelskie, współtworzyli Wolne Związki Zawodowe, Towarzystwo Kursów Naukowych, Studenckie Komitety Solidarności, organizowali niezależny ruch wydawniczy czasopism i publikacji książkowych, współpracowali z opozycją w Czechosłowacji i ZSRR.

Komitet Samoobrony Społecznej KOR rozwiązał się 23 września 1981 roku. Podczas I Walnego Zjazdu Solidarności w Hali Oliwii w Gdańsku Oświadczenie o zakończeniu działalności KOR odczytał prof. Edward Lipiński.

Więcej o członkach i działalności KOR w zakładkach:
Członkowie KOR
Kalendarium powstania i działalności  KOR