Wystawa „Siła Wolnego Słowa 1976-1989”

29 czerwca Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” otworzył  wystawę „Siła Wolnego Słowa. „Spotkania” i niezależny ruch wydawniczy w Lublinie”. Wystawa zorganizowana w Izbie  Drukarstwa (ul. Żmigród 1) ukazuje narodziny i funkcjonowanie niezależnego ruchu wydawniczego w Lublinie w latach 1976–1989.

W połowie roku 1976 roku w Lublinie została uruchomiona pierwsza powielaczowa podziemna drukarnia, którą zorganizowali Janusz Krupski i Bogdan Borusewicz – twórcy późniejszego niezależnego Pisma Młodych Katolików „Spotkania”. Inspiracją do podjęcia przez nich podziemnej działalności wydawniczej i założenia działającego poza cenzurą pisma były wykłady prof. Władysława Bartoszewskiego prowadzone na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim od 1974 roku. Był to wykład monograficzny poświęcony Polskiemu Państwu Podziemnemu w okresie II wojny światowej. W ich trakcie prof. Bartoszewski opowiadał również o podziemnym ruchu wydawniczym, który rozwinął się wtedy w Polsce na olbrzymią skalę. Pod ich wpływem Bogdan Borusewicz i Janusz Krupski postanowili uruchomić konspiracyjną drukarnię i zacząć wydawać pismo niepodlegające cenzurze. W epoce PRL-u było to jedno z pierwszych tego typu działań i jednocześnie początek podziemnego, niezależnego ruchu wydawniczego w Polsce. Powstanie tej drukarni było czymś zupełnie wyjątkowym nie tylko w kraju ale też na skalę całego bloku komunistycznego.

Zwiedzając wystawę poznajemy historię lubelskiego drugiego obiegu, między innymi poprzez opowieści lubelskich drukarzy. Ekspozycja gromadzi drugoobiegowe czasopisma i książki, a także urządzenia drukarskie: powielacze, sita, drukarkę igłową, których używano w niezależnych drukarniach. Historia lubelskiego drugiego obiegu, m.in. wydawnictwa i środowiska „Spotkań”, prezentowana jest w odniesieniu do historii ówczesnej Polski.

Punktem centralnym wystawy jest legendarny powielacz „Zuzia”, na którym właśnie w Lublinie wydrukowano pierwszy numer niezależnego pisma „Zapis”. Wydarzenie to uznawane jest za początek funkcjonowania niezależnego ruchu wydawniczego w Polsce.

Symbolicznym punktem wyjścia do wystawy poświęconej wolnemu słowu jest dramatyczna historia związana z zamordowaniem w roku 1944 przez Niemców za druk tzw. bibuły 15 drukarzy pracujących w miejscu, w którym mieści się obecnie „Izba Drukarstwa”.

Zwiedzanie: Poniedziałek – piątek, godz. 10:00-16:00 lub po wcześniejszej rezerwacji telefonicznej. Zwiedzanie odbywa się wyłącznie z przewodnikiem. Liczebność grupy to maks. 25 osób. Ceny: normalny – 7 zł, ulgowy – 5 zł

Kontakt: Agnieszka Wiśniewska, [email protected], tel: 081 53 258 67, 081 534 52 33

Więcej o wystawie: strona teatru NN

O ruchu wydawniczym:
http://teatrnn.pl/domslow/zakazane-ksiazki-walka-o-wolne-slowo-lata-70-i-80-1/
https://teatrnn.pl/niezalezny-ruch-wydawniczy/