Zapraszamy, zachęcamy, polecamy

Zapraszamy do włączenia się w organizację społecznych obchodów 40 rocznicy Komitetu Obrony Robotników  ludzi, organizacje pozarządowe, instytucje kulturalne, szkoły, biblioteki.  Tych, którzy pamiętają działania Komitetu Samoobrony Społecznej  KOR i  tych, którzy chcą się o nich dowiedzieć. Zapraszamy społeczników, ludzi kultury, nauczycieli, uczniów, studentów, działaczy i działaczki samorządowe i pozarządowe, aktywistów miejskich, wiejskich i lokalnych.

Poniżej przedstawimy propozycje, co możecie  u siebie zrobić z okazji rocznicy.  Namawiamy też, byście sprawdzili co robią inni (patrz: Wydarzenia). To także może być inspiracją.  Podpowiadamy, gdzie szukać materiałów: filmów, publikacji, scenariuszy, które możecie wykorzystać organizując u siebie rocznicowe wydarzenie.

Pokaz filmów

O Komitecie Obrony Robotników, ludziach związanych z Komitetem, o ich działalności powstało wiele filmów. Pokaz filmów lub prezentacja jednego, wybranego dokumentu, może być dobrym punktem wyjścia do spotkania i rozmowy o działaniach i dorobku Komitetu,  ideach, jakie przyświecały ludziom, którzy go tworzyli, znaczeniu jego działań wtedy i dzisiaj. Przedstawiamy listę filmów, które mogą być pokazywane  podczas wydarzeń w rocznicę powstania Komitetu. Większość z nich może być pokazywana na bezpłatnych pokazach. Filmy udostępniane są za darmo, konieczne jest jedynie opłacenie wykonania kopii i pokrycie kosztów wysyłki. Zainteresowanych prosimy o kontakt.

Wokół książek

W ostatnim czasie ukazało się kilkanaście książek o Komitecie Obrony Robotników i ludziach z nim związanych. Publikacje te mogą być dobrą okazją do spotkania i dyskusji na tematy wciąż aktualne: praw i wolności obywatelskich, w tym wolności słowa, wartości demokratycznych, praworządności. Jeżeli zechcecie zorganizować spotkanie z autorem lub bohaterami książek, postaramy się pomóc.  Lista publikacji wraz z omówieniem każdej pozycji i informacją gdzie i za ile można kupić egzemplarz w materiałach.

Wystawy

Można zorganizować też wystawę plenerową czy wystawę zamkniętą poświęconą działalności Komitetu Obrony Robotników i opozycji demokratycznej: zdjęć, publikacji bezdebitowych niezależnych wydawnictw. Pokaz druku na sicie i ramce, starym powielaczu białkowym czy maszynie offsetowej. Taką wystawę  pod nazwą „PROjekt hardKOR”  5 lat temu przygotowało Muzeum PRL-u w Krakowie. Na multimedialnej wystawie  widz prowadzony był przez opowieść anonimowej rodziny robotniczej wspominającej, jak żyło im się w pierwszej połowie lat 70 -tych, o podwyżce cen, strajkach i represjach, jakie ich spotkały. Opowieściom rodziny towarzyszyły wspomnienia działaczy i założycieli KOR,  opowiadających o tym, czym była dla nich działalności opozycyjna, jakie metody działania przyjęli, w jaki sposób udało im się objąć swoją działalnością cały kraj, jak przeciwstawiali się PRL-owskiemu zniewoleniu. Na wystawie znalazły się wspomnienia, fotografie, fragmenty filmów, relacje świadków historii, dokumenty.

W Lublinie Teatr NN Brama Grodzka organizuje rocznicową wystawę „Siła Wolnego Słowa”  ukazującą narodziny i funkcjonowanie niezależnego ruchu wydawniczego w Lublinie. W Warszawie Fundacja Bronisława Geremka przygotowuje na 24 września wystawę plenerową na Skwerze Wolnego Słowa.

Czytanie fragmentu sztuki/ powieści/wierszy

Wśród członków i współpracowników Komitetu Obrony Robotników, niezależnej oficynie wydawniczej NOWA, redakcji Zapisu, Pulsu i innych czasopism i wydawnictw drugiego obiegu było wielu wybitnych pisarzy, artystów i intelektualistów. Członkami KOR byli:  Jerzy Andrzejewski, Stanisław Barańczak, Jerzy Ficowski, Leszek Kołakowski, Anka Kowalska, Halina Mikołajska.  Wspierali działania KOR i uczestniczyli w niezależnym ruchu wydawniczym i niezależnej kulturze m.in.: Jacek Bocheński, Kazimierz i Marian Brandysowie,  Tadeusz Konwicki, Julian Stryjkowski, Andrzej Szczypiorski, Wiktor Woroszylski, Adam Zagajewski. Warto przypomnieć ich postaci i twórczość,  organizując w miejscowym teatrze, szkole czy domu kultury  popołudnie lub  wieczór czytania poezji i literatury tamtego okresu. Można też wystawić fragment sztuki  traktujący o działaczach demokratycznej opozycji i czasach KOR.

Koncert lub wspólne śpiewanie

Działalność KOR towarzyszył rozkwit piosenki zaangażowanej. Do bardów opisujących rzeczywistość tamtej epoki należało przede wszystkim, choć nie tylko, trzech panów K: Jacek Kaczmarski, Jan Krzysztof Kelus, Jacek Kleyff. Dobrym i prostym pomysłem na obchody 40 lecia jest zorganizowanie koncertu z udziałem współczesnych wykonawców  ich twórczości, wspólnego słuchania płyt z ich twórczością, czy śpiewania wybranych piosenek.

Warsztaty

Teatr NN Brama Grodzka  z Lublina opracował  warsztaty i gry miejskie dla młodzieży: Gra o wolność, Design for FreeDom, Wolność Słowa a Mowa Nienawiści, które biorąc za punkt wyjścia historię opozycji demokratycznej lat 70-tych , niezależnego ruchu wydawniczego i walki z cenzurą, stawiają uczestnikom pytania o znaczenie wolności i odpowiedzialności za słowo w czasach im współczesnych. Więcej: http://teatrnn.pl/domslow/warsztaty-1/

Nadanie imienia KOR przestrzeni w mieście

Możecie spróbować wyjść z inicjatywą obywatelską nadania w mieście imienia Komitetu Obrony Robotników przestrzeni miejskiej, może to być plac, ulica, skwer, rondo, park miejski. Z inicjatywą taką wyszły środowiska w Łodzi i w Gdańsku. W materiałach znajdziecie Poradnik jak to się robi.

Spacerniki

Ciekawym pomysłem jest opracowanie spacernika/ ścieżki miejskiej śladami opozycji demokratycznej w Waszej miejscowości albo śladami wydarzeń i miejsc, które w Waszej miejscowości odegrały ważną rolę w doprowadzeniu do odzyskania wolności  w czerwcu 1989 roku. Ścieżka może nawiązywać do protestów i strajków lat 70-80-tych, działalności podziemnej Solidarności,  wyborów 4 czerwca 1989.  Takie spacerniki opracowały organizacje pozarządowe we współpracy z samorządem lokalnym: w Warszawie: „Warszawa opozycjonistek” i w  Łodzi: Spacernik. Śladami opozycji demokratycznej”.

Zachęcamy do ich obejrzenia i odsłuchania – mogą  być dla Was wskazówką i inspiracją.  Wymagają  inwestycji czasu i środków, ale są czymś co zostanie i wzbogaci ofertę turystyczną miasta jako niebanalny przewodnik związany z ważnym okresem w historii Waszej miejscowości.

Mural

Możecie znaleźć ścianę na budynku, mur w mieście i za zgodą jego właściciela: władz miasta, właściciela budynku czy muru, zrobić mural lub graffiti nawiązujące do działalności Komitetu Obrony Robotników, ludzi i idei z nim związanych. Taki mural  przygotowany został w Warszawie na rocznicę śmierci Marka Edelmana, przywódcy Powstania w Getcie Warszawskim, działacza opozycji demokratycznej i Solidarności, współpracownika KOR.

Marek_Edelman_(Mural,_ul._Nowolipki_9_w_Warszawie)_4

Gra miejska/RPG

Można zorganizować grę miejską czy role playing game, wykorzystując przestrzeń miasta, która kojarzy się z okresem PRL, robotniczymi protestami 76 i 80 roku, działalnością opozycji demokratycznej, ruchem Solidarności, który z niej się zrodził. Taka gra pod nazwą „PROjekt hardKOR” towarzyszyła pięć lat temu wystawie o KOR w Nowej Hucie. Uczestnicy gry wcielają się we współpracowników KOR i rozwiązują zadania, przed jakimi stali ich ówcześni rówieśnicy.  Decydują, komu jaką pomoc udzielić, jak wystąpić przed sądem w obronie jednego z działaczy.

Polecamy: Miniporadnik jak zrobić ciekawą grę miejską: scenariusze gra. Więcej o grach miejskich: http://adventurewarsaw.pl/oferta/gry-miejskie-eventy-firmowe/

Scenariusze lekcji

Centrum Edukacji Obywatelskiej i Fundacja Civis Polonus przygotowały dwa scenariusze lekcji dla szkół ponadgimnazjalnych oraz scenariusz przedstawienia szkolnego. Więcej: Scenariusze

Spotkanie, wykład, dyskusja

Spotkanie z członkiem i współpracownikiem KSS KOR czy działaczem opozycji demokratycznej, szczególnie pochodzącym z Waszego terenu, może być ciekawe nie tylko dla zainteresowanych najnowszą historią. Rozmowa może dotyczyć także współczesności. Do rozmowy warto zaprosić dzisiejszych społeczników i działaczy lokalnych.  Czy tamten sposób działania, metody i idee dadzą się przełożyć na dzisiejsze czasy i wyzwania? Jaki komitet potrzebny jest dzisiaj, jak angażować innych, jak zmieniać świat, jak przekonywać innych?

Pośredniczymy w kontaktach z osobami, które mogą wziąć udział w spotkaniu, rozmowie, dyskusji o celach i sposobach działania opozycji demokratycznej lat 70tych i 80tych:  członkami i współpracownikami KSS KOR oraz historykami tamtego okresu.

Członkowie i współpracownicy KOR, którzy zgodzili się brać udział w spotkaniach:
Konrad Bieliński, Bogdan Borusewicz, Seweryn Blumsztajn, Andrzej Celiński, Mirosław Chojecki,  Jan Lityński, Ewa Milewicz, Wojtek Onyszkiewicz, Józef Śreniowski, Liliana Wosiek, Henryk Wujec.

Historycy i autorzy książek o KOR: Andrzej Friszke, Jan Skórzyński, Andrzej Paczkowski, Kazimierz Wóycicki.

Pośredniczymy w kontaktach z w/w: [email protected]