Włącz się
Zapraszamy, zachęcamy, polecamy
Zapraszamy do włączenia się w organizację społecznych obchodów 40 rocznicy Komitetu Obrony Robotników ludzi, organizacje pozarządowe, instytucje kulturalne, szkoły, biblioteki. Tych, którzy pamiętają działania Komitetu Samoobrony Społecznej KOR i tych, którzy chcą się o nich dowiedzieć. Zapraszamy społeczników, ludzi kultury, nauczycieli, uczniów, studentów, działaczy i działaczki samorządowe i pozarządowe, aktywistów miejskich, wiejskich i lokalnych.
Poniżej przedstawimy propozycje, co możecie u siebie zrobić z okazji rocznicy. Namawiamy też, byście sprawdzili co robią inni (patrz: Wydarzenia). To także może być inspiracją. Podpowiadamy, gdzie szukać materiałów: filmów, publikacji, scenariuszy, które możecie wykorzystać organizując u siebie rocznicowe wydarzenie.
Pokaz filmów
O Komitecie Obrony Robotników, ludziach związanych z Komitetem, o ich działalności powstało wiele filmów. Pokaz filmów lub prezentacja jednego, wybranego dokumentu, może być dobrym punktem wyjścia do spotkania i rozmowy o działaniach i dorobku Komitetu, ideach, jakie przyświecały ludziom, którzy go tworzyli, znaczeniu jego działań wtedy i dzisiaj. Przedstawiamy listę filmów, które mogą być pokazywane podczas wydarzeń w rocznicę powstania Komitetu. Większość z nich może być pokazywana na bezpłatnych pokazach. Filmy udostępniane są za darmo, konieczne jest jedynie opłacenie wykonania kopii i pokrycie kosztów wysyłki. Zainteresowanych prosimy o kontakt.
Wokół książek
W ostatnim czasie ukazało się kilkanaście książek o Komitecie Obrony Robotników i ludziach z nim związanych. Publikacje te mogą być dobrą okazją do spotkania i dyskusji na tematy wciąż aktualne: praw i wolności obywatelskich, w tym wolności słowa, wartości demokratycznych, praworządności. Jeżeli zechcecie zorganizować spotkanie z autorem lub bohaterami książek, postaramy się pomóc. Lista publikacji wraz z omówieniem każdej pozycji i informacją gdzie i za ile można kupić egzemplarz w materiałach.
Wystawy
Można zorganizować też wystawę plenerową czy wystawę zamkniętą poświęconą działalności Komitetu Obrony Robotników i opozycji demokratycznej: zdjęć, publikacji bezdebitowych niezależnych wydawnictw. Pokaz druku na sicie i ramce, starym powielaczu białkowym czy maszynie offsetowej. Taką wystawę pod nazwą „PROjekt hardKOR” 5 lat temu przygotowało Muzeum PRL-u w Krakowie. Na multimedialnej wystawie widz prowadzony był przez opowieść anonimowej rodziny robotniczej wspominającej, jak żyło im się w pierwszej połowie lat 70 -tych, o podwyżce cen, strajkach i represjach, jakie ich spotkały. Opowieściom rodziny towarzyszyły wspomnienia działaczy i założycieli KOR, opowiadających o tym, czym była dla nich działalności opozycyjna, jakie metody działania przyjęli, w jaki sposób udało im się objąć swoją działalnością cały kraj, jak przeciwstawiali się PRL-owskiemu zniewoleniu. Na wystawie znalazły się wspomnienia, fotografie, fragmenty filmów, relacje świadków historii, dokumenty.
W Lublinie Teatr NN Brama Grodzka organizuje rocznicową wystawę „Siła Wolnego Słowa” ukazującą narodziny i funkcjonowanie niezależnego ruchu wydawniczego w Lublinie. W Warszawie Fundacja Bronisława Geremka przygotowuje na 24 września wystawę plenerową na Skwerze Wolnego Słowa.
Czytanie fragmentu sztuki/ powieści/wierszy
Wśród członków i współpracowników Komitetu Obrony Robotników, niezależnej oficynie wydawniczej NOWA, redakcji Zapisu, Pulsu i innych czasopism i wydawnictw drugiego obiegu było wielu wybitnych pisarzy, artystów i intelektualistów. Członkami KOR byli: Jerzy Andrzejewski, Stanisław Barańczak, Jerzy Ficowski, Leszek Kołakowski, Anka Kowalska, Halina Mikołajska. Wspierali działania KOR i uczestniczyli w niezależnym ruchu wydawniczym i niezależnej kulturze m.in.: Jacek Bocheński, Kazimierz i Marian Brandysowie, Tadeusz Konwicki, Julian Stryjkowski, Andrzej Szczypiorski, Wiktor Woroszylski, Adam Zagajewski. Warto przypomnieć ich postaci i twórczość, organizując w miejscowym teatrze, szkole czy domu kultury popołudnie lub wieczór czytania poezji i literatury tamtego okresu. Można też wystawić fragment sztuki traktujący o działaczach demokratycznej opozycji i czasach KOR.
Koncert lub wspólne śpiewanie
Działalność KOR towarzyszył rozkwit piosenki zaangażowanej. Do bardów opisujących rzeczywistość tamtej epoki należało przede wszystkim, choć nie tylko, trzech panów K: Jacek Kaczmarski, Jan Krzysztof Kelus, Jacek Kleyff. Dobrym i prostym pomysłem na obchody 40 lecia jest zorganizowanie koncertu z udziałem współczesnych wykonawców ich twórczości, wspólnego słuchania płyt z ich twórczością, czy śpiewania wybranych piosenek.
Warsztaty
Teatr NN Brama Grodzka z Lublina opracował warsztaty i gry miejskie dla młodzieży: Gra o wolność, Design for FreeDom, Wolność Słowa a Mowa Nienawiści, które biorąc za punkt wyjścia historię opozycji demokratycznej lat 70-tych , niezależnego ruchu wydawniczego i walki z cenzurą, stawiają uczestnikom pytania o znaczenie wolności i odpowiedzialności za słowo w czasach im współczesnych. Więcej: http://teatrnn.pl/domslow/warsztaty-1/
Nadanie imienia KOR przestrzeni w mieście
Możecie spróbować wyjść z inicjatywą obywatelską nadania w mieście imienia Komitetu Obrony Robotników przestrzeni miejskiej, może to być plac, ulica, skwer, rondo, park miejski. Z inicjatywą taką wyszły środowiska w Łodzi i w Gdańsku. W materiałach znajdziecie Poradnik jak to się robi.
Spacerniki
Ciekawym pomysłem jest opracowanie spacernika/ ścieżki miejskiej śladami opozycji demokratycznej w Waszej miejscowości albo śladami wydarzeń i miejsc, które w Waszej miejscowości odegrały ważną rolę w doprowadzeniu do odzyskania wolności w czerwcu 1989 roku. Ścieżka może nawiązywać do protestów i strajków lat 70-80-tych, działalności podziemnej Solidarności, wyborów 4 czerwca 1989. Takie spacerniki opracowały organizacje pozarządowe we współpracy z samorządem lokalnym: w Warszawie: „Warszawa opozycjonistek” i w Łodzi: „Spacernik. Śladami opozycji demokratycznej”.
Zachęcamy do ich obejrzenia i odsłuchania – mogą być dla Was wskazówką i inspiracją. Wymagają inwestycji czasu i środków, ale są czymś co zostanie i wzbogaci ofertę turystyczną miasta jako niebanalny przewodnik związany z ważnym okresem w historii Waszej miejscowości.
Mural
Możecie znaleźć ścianę na budynku, mur w mieście i za zgodą jego właściciela: władz miasta, właściciela budynku czy muru, zrobić mural lub graffiti nawiązujące do działalności Komitetu Obrony Robotników, ludzi i idei z nim związanych. Taki mural przygotowany został w Warszawie na rocznicę śmierci Marka Edelmana, przywódcy Powstania w Getcie Warszawskim, działacza opozycji demokratycznej i Solidarności, współpracownika KOR.
Gra miejska/RPG
Można zorganizować grę miejską czy role playing game, wykorzystując przestrzeń miasta, która kojarzy się z okresem PRL, robotniczymi protestami 76 i 80 roku, działalnością opozycji demokratycznej, ruchem Solidarności, który z niej się zrodził. Taka gra pod nazwą „PROjekt hardKOR” towarzyszyła pięć lat temu wystawie o KOR w Nowej Hucie. Uczestnicy gry wcielają się we współpracowników KOR i rozwiązują zadania, przed jakimi stali ich ówcześni rówieśnicy. Decydują, komu jaką pomoc udzielić, jak wystąpić przed sądem w obronie jednego z działaczy.
Polecamy: Miniporadnik jak zrobić ciekawą grę miejską: scenariusze gra. Więcej o grach miejskich: http://adventurewarsaw.pl/oferta/gry-miejskie-eventy-firmowe/
Scenariusze lekcji
Centrum Edukacji Obywatelskiej i Fundacja Civis Polonus przygotowały dwa scenariusze lekcji dla szkół ponadgimnazjalnych oraz scenariusz przedstawienia szkolnego. Więcej: Scenariusze
Spotkanie, wykład, dyskusja
Spotkanie z członkiem i współpracownikiem KSS KOR czy działaczem opozycji demokratycznej, szczególnie pochodzącym z Waszego terenu, może być ciekawe nie tylko dla zainteresowanych najnowszą historią. Rozmowa może dotyczyć także współczesności. Do rozmowy warto zaprosić dzisiejszych społeczników i działaczy lokalnych. Czy tamten sposób działania, metody i idee dadzą się przełożyć na dzisiejsze czasy i wyzwania? Jaki komitet potrzebny jest dzisiaj, jak angażować innych, jak zmieniać świat, jak przekonywać innych?
Pośredniczymy w kontaktach z osobami, które mogą wziąć udział w spotkaniu, rozmowie, dyskusji o celach i sposobach działania opozycji demokratycznej lat 70tych i 80tych: członkami i współpracownikami KSS KOR oraz historykami tamtego okresu.
Członkowie i współpracownicy KOR, którzy zgodzili się brać udział w spotkaniach:
Konrad Bieliński, Bogdan Borusewicz, Seweryn Blumsztajn, Andrzej Celiński, Mirosław Chojecki, Jan Lityński, Ewa Milewicz, Wojtek Onyszkiewicz, Józef Śreniowski, Liliana Wosiek, Henryk Wujec.
Historycy i autorzy książek o KOR: Andrzej Friszke, Jan Skórzyński, Andrzej Paczkowski, Kazimierz Wóycicki.
Pośredniczymy w kontaktach z w/w: [email protected]